راهبرد تربیت در هفت سال دومِ رشدِ کودک -دوران تحصیلی دبستان- ، تمرکز بر «آداب» است. لذا برنامه جامع تربیتی مؤسسه انشاء، در ادبستان پسرانه سما ذیل «طرح پهلوانی» طراحی و اجرا شده است. به این ترتیب حوزههای تربیتی دیگر از جمله تربیت قوای ادراکی و حرکتی هم ذیل راهبردِ محوری «ادب» در طرح پهلوانی، طراحی میشود. طرح پهلوانی در بازخوانی سنت ادبیات فارسی، به مناسبت ادبیات (ادب) و فارسی (خواندن و نوشتن) توجه کرده است. متون فارسی اصیل همچون «شاهنامه»، «گلستان و بوستان»، «کلیله و دمنه»، «تاریخ بیهقی» و… که فارسی معیار هستند و ما با آنها فارسی می آموزیم، در مقام آموزش آداب زیستن و حکمرانی به قلم آمدهاند. بزرگان ادبیات فارسی به عنوان دانشمند (در مقام دبیر یا وزیر یا مشاور)، راه اصلاح حکومت را در یادآوری آداب زیستن و حکمرانی به پادشاه یافتهاند و از طریق نقل داستانهایی خطاب به شاه، چنین آثاری را فراهم آوردهاند . با این توجه است که آموختن فارسی در ادبستان پسرانه نه به عنوان یک تکلیف، بلکه به عنوان شرط زندگی است.
در طرح پهلوانی، ادبستان یک فضای مصنوعی ساخته شده برای آموزش نیست؛ بلکه صحنه زندهای برای تجربه «زندهگی» است. ادبستان مانند ماجرای هر روزه زندگی انسان، داستانی جذاب است که پیگیری ماجرای آن دانشآموز را در یک تجربه واقعی زندگی قرار میدهد. دانشآموزان در ادبستان پسرانه، همه عنوان پهلوانی دارند و پهلوان کسی است که از شهر و قانون شهر (مدرسه) مراقبت میکند. «پهلوان» باید از شهر مراقبت کند و اجازه ندهد تا بدیها به شهر-خودش و دوستانش- راه پیدا کنند.
در صحنه واقعی زندگی است که تضاد منافع و تفاوتهای فردی آشکار میشود و هر فرد باید بتواند در این صحنه، همچنان از عنوان پهلوانی خود مراقبت کند و آن را از دست ندهد. این مبارزه برای نگهداشت عنوان پهلوانی، برای هر دانشآموز، برنامه و راه زندگی میسازد. هر دانشآموز در ادبستان پسرانه سما برای اینکه مدافع عنوان پهلوانی خود باشد، یک دستورالعمل فردی و گروهی دارد و برای آن تلاش میکند. این دستورالعمل، همان آدابی است که پهلوان برای دانستن آن باید خواندن و نوشتن بیاموزد و متون ادبیات فارسی بخواند.
دانشآموزان ادبستان پسرانه، تلاش میکنند تا با کمک مربی خود، متون فارسی (مثل شاهنامه، گلستان و بوستان سعدی، قصههای انبیا و…) را بخوانند و در قالب یک نمایشنامه بنویسند و در قالب یک نمایش یا نقالی اجرا کنند و از خلال این خواندن و نوشتن، آداب زندگی بیاموزند و عنوان پهلوانی را نگه دارند. دستورالعمل فردی هر دانشآموز به کمک مربی و بر اساس ویژگیهای هر فرد نوشته میشود و دانشآموز در طول هفته تلاش میکند تا از این دستورات مراقبت کند. دانشآموزان در طول هفته و در موقعیتهای واقعی زندگی مثل تضاد منافع و خواستها، مرام و آداب پهلوانی را تمرین میکنند و در برابر مشکلات عینی پیشرویشان با موقعیت «حل مسئله» مواجه میشوند. در ساعت حل مسئله، دانشآموز با کمک مربی و دیگر دوستان خود تلاش میکند برای مشکلات پیشرو فکر کند و راهحلهای مختلف ارائه دهد. با توجه به اینکه تربیت بدن یکی از محورهای اصلی تربیت در ادبستان است، ورزش روزانه و تغذیه بر اساس اصول طب سنتی، شرط ضروری پهلوانی و مقدمه مراقبت از آداب و مرام پهلوانی است. ابتدای هر هفته جلسه «زورخانه» برگزار میشود و دانشآموزان مطابق آداب و مرام زورخانه، «ورزش زورخانهای» انجام میدهند. کارنامه هفتگی هر دانشآموز که توسط مربی ارزیابی شده است، در این ساعت داوری شده و دانشآموزانی که هفته موفقی پشت سر گذاشته باشند، بازوبند پهلوانی میگیرند. پهلوان در ساعت زورخانه از سوی بزرگ زورخانه فرصت کشتی گرفتن با دیگر پهلوانها را کسب میکند و چون کشتی فقط در ساعت زورخانه مجاز است، یکی از برنامههای جذاب زورخانه برای دانشآموزان است.
در مراحل تکامل آداب، دانشآموزان دیگر مدافع عنوان پهلوانی نیستند؛ بلکه مدافع مرام پهلوانی خواهند بود تا نه فقط خود، که شهرِ زندگی خود را بسازند. از این پس دانشآموزان مسئولیت همه اعضای شهر را بر عهده دارند و باید بارِ دیگران را نیز به دوش بگیرند. از این پس دانشآموز از خلال داستانهای فارسی درباره اولیا و بزرگان و آشنایی با مرام پهلوانی، با هدایت مربی، تلاش میکند خود را از عنوان پهلوانی کنار کشد و به دیگران کمک کند تا به مقام پهلوانی برسند. در این مرحله، هر کلاس یک گروه پهلوانی است که در یک فعالیت گروهی برای مراقبت از آداب و بهبود زندگی ادبستان برنامهریزی و تلاش میکند. لذا هر گروه پهلوانی باید برای تأمین اقتصاد گروه خود، برنامهریزی داشته باشد. تأمین مالی گروه که در قالبهای مختلفی مثل «فروش بلیط نمایش» (نمایشی که از پیش آماده شده است)، «فروش محصولات تولیدی» یا «مذاکره با مدیر ادبستان برای جذب بودجه» است، به نحو اجباری پای محاسبه را به مدرسه باز میکند و درس حساب (ریاضی) به عنوان یک نیاز زندگی برای دانشآموزان مطرح میشود. راهحلهای تأمین مالی هر گروه، خود به عنوان موقعیت «حل مسئله»، پهلوانها را وادار به تفکر برای روبرو شدن با چالشها میکند.
«طرح پهلوانی»، تلاشی برای رقم زدن یک صحنه واقعی زندگی است تا دانشآموز بیاموزد که باید برای زندگی مبارزه کند و در این مبارزه به نحو ضروری نیازمند «خواندن و نوشتن»، «آداب»، «حل مسئله»، «ورزش؛ زورخانه»، «تغذیه»، «حساب» و… است. در این طرح، کلاسها در کشش ماجرای یک داستان به هم می پیوندند و از شکل کلاسهای صوری و تشریفاتی که بیشتر جنبه تکلیفی دارد خارج میشوند.